Husan/js hoisting

hoisting.md

@@ -0,0 +1,90 @@
+# JavaScript Hoisting
+
+![hoisting](https://i.ibb.co/56h1fPZ/hoisting.jpg)
+
+Bu maqolani o'qishdan oldin [declorations](https://github.com/IT-forward/frontend-topics/blob/main/declorations.md), [scope](https://github.com/IT-forward/frontend-topics/blob/main/scope.md), [temporal-dead-zone](https://github.com/IT-forward/frontend-topics/blob/husan/temporal_dead_zone/temporal_dead_zone.md) haqidagi oldingi maqolalarimizni o'qib chiqish tafsiya qilinadi.
+
+> Eslatma: inglizchada declaration bu o'zgaruvchi e'lon qilinishi, initialization esa o'zgaruvchiga qiymat berilishi.
+
+Hoisting bu - javascript engine kodni o'qishidan oldin bajariladigan jarayon bo'lib, bu jarayonda har bir _variable_ va _function decloration_ uchun kompyuter xotirasidan joy ajratiladi.
+
+_Declaration_ jarayonida `var` o'zgaruvchisi boshlang'ich _undefined_ qiymat bilan initsializatsiya qilinsa, `let` va `const` o'zgaruvchilar bilan bu jarayon sodir bo'lmaydi, ular temporal dead zone da bo'lishadi.
+
+Boshqacha qilib aytsak hoisting jarayonida barcha declaration'lar o'zlarining scope'lari yuqorisiga ko'chadi. Bu esa o'z navbatida o'zgaruvchini, uni define qilishdan oldin ham ko'rishga imkon yaratadi.
+
+Bunga namuna sifatida _function declaration_ larni yaqqol misol qilib keltirish mumkin.
+
+```js
+catName("Tiger"); // My cat's name is Tiger
+
+function catName(name) {
+  console.log("My cat's name is " + name);
+}
+```
+
+Garchi biz funktsiyamizni uni declare qilishdan oldin chaqirsakda, u to'g'ri ishlamoqda. Sababi hoisting jarayonida bu funktsiyamiz allaqachon xotirada yaratilib bo'lingan bo'ladi.
+
+JavaScript'da hoisting faqat declaration'lar bilan bo'ladi, aslo initialization'lar bilan emas.
+
+Agar o'zgaruvchi kodda oldin ishlatilib, so'ng declare qilinib, keyin initializatsiya qilinsa, uni qiymati sifatida uning boshlang'ich qiymati olinadi.
+
+Bu qiymat `var` o'zgaruvchilar uchun _undefined_ ga, `let` va `const` uchun _temporal dead zone_ ga teng bo'ladi.
+
+Masalan,
+
+```js
+console.log(num); // undefined -> bu qiymat hoistingdan keyingi qiymat
+var num; // Declaration
+num = 6; // Initialization
+```
+
+Quyida `let` o'zgaruvchisi Temporal Dead Zone ichida
+
+```js
+console.log(num); // ReferenceError
+let num; // Declaration
+num = 6; // Initialization
+```
+
+Quyidagi kodda o'zgaruvchi faqat initializatsiya qilinayapti, lekin declare qilinmayapti. Shu sababli bu o'zgaruvchi bilan hoisting jarayoni sodir bo'lmaydi.
+
+```js
+console.log(num); // ReferenceError: num is not defined
+num = 6; // Initialization
+```
+
+Hoistingga namunalar:
+
+1 - namuna
+
+```js
+// faqat y hoisting bo'ladi
+
+x = 1; // x initsializatsiya qilinayapti, lekin declare emas.
+console.log(x + " " + y); // 1 undefined
+
+var y = 2; // Declare and Initialize y
+```
+
+2 - namuna
+
+```js
+// kodda hoisting sodir bo'lmaydi, lekin o'zgaruvchilarga qiymat berilganligi sababli ularni ishlatsa bo'ladi.
+
+a = "Cran"; // Initialize a
+b = "berry"; // Initialize b
+
+console.log(a + "" + b); // Cranberry
+```
+
+## Xulosa
+
+- **hoisting** bu - js engine kodimizni o'qishidan avval sodir bo'ladigan jarayon bo'lib, bu jarayon o'zgaruvchilar uchun xotiradan joy ajratish jarayoni hisoblanadi.
+
+- hoisting `var` kalit so'zi bilan bo'lganda, xotiradan ajratilgan o'zgaruvchiga boshlang'ich qiymat sifatida `undefined` qiymati beriladi.
+
+- hoisting `let` va `const` kalit so'zlari bilan bo'lganda, xotiradan ajratilgan o'zgaruvchiga boshlang'ich qiymat sifatida hech narsa berilmaydi va bu o'zgaruvchi temporal dead zone da bo'ladi.
+
+- hoisting function declaration orqali bo'lganda, xotiradan ajratilgan o'zgaruvchiga boshlang'ich qiymat sifatida funktsiya qiymati berib yuboriladi. Shu sababli bunday funktsiyalarni scope'ni istalgan joyida chaqish mumkin.
+
+- hoisting function expression orqali bo'lganda, jarayon xuddi `var`, `let`, `const` dan birida bo'lgani kabi kechadi va bu funktsiya xususiyati u qaysi kalit so'z bilan e'lon qilinishiga bog'liq bo'ladi.