Risale-i Nur Kelime Frekansı

Risale-i Nur'da Sıklıkla Kullanılan Kelimelerin Periyodik Olarak Tekrarlanma Oranı (Frekansı)

Sayfa altlarındaki sözlüğe bakmaktan kurtulmak mümkün!

Risale-i Nur okuyanların en fazla yaşadığı problem, birçok kelimeyi bilmemek veya anlamını hatırlayamamaktır. Aslında eserlerde geçen pek çok kelimeyi, Türkçe bilen hemen hemen herkesin bilmesine rağmen kelimeleri çok az kullandığından, zihninde anlamı oturtması için tekrar etmesi gerekiyor. Bu durumdan dolayı yorulan kimseler ümitsizliğe kapılıp eseri okumayı terk edebiliyorlar. Burada amaçladığm, kelimelerin öğrenme sürecini ALFABETİK sıraya göre değil kelimelerin sıklık sırasına göre düzenlemek. Böylelikle her yeni okuyucu çok hızlı bir şekilde eserlerden tek başına daha doğru istifade edebilmeye başlayacaktır.

Frekansı en çok olanı önce öğrenerek sözlüklere daha az bakmaya matematiksel bir yaklaşım.

Yaptığım çalışmada aşağıdaki değerlere ulaştım. Bu değerlere göre örneğin Sözler adlı kitaptaki 13629 farklı kelimeyi (bunların bir kısmı eklerle türetilmiştir; hakiki, hakikat, hakaik gibi) bilebilseydik 56385 defa sayfa altına bakma ihtiyacı duymazdık. Tabi bu kadar kelimeyi öğrenmek zaman alacaktır fakat başlangıç için en çok kullanılan kelimelerin ilk 100 adeti acaba bize ne kazandırırdı? En çok tekrarlanan ilk 300 veya 500 kelime toplamda kaç tekrar gücüne sahip? Bizi kaç defa sayfa altlarına bakmaktan kurtarabilir?

Kelimelerin karşıladığı rakamsal değerler.

Bu şu demek; 100 kelimeyi bildiğinizden emin olduğunuzda, bir sözlüğe veya sayfa altı lügate bakma ihtiyacınız Sözler'de 12234 defa azalmış olacaktır.

Kitap	Toplam Kelime	Özgün Kelime	100 Kelime	200 Kelime	300 Kelime	400 Kelime	500 Kelime	1000 Kelime	2000 Kelime
Sözler	56385	13629	12234	17185	20647	23231	25288	32042	39050
Mektubat	33331	9473	7074	9953	12007	13616	14930	19229	23570
Lem_alar	32288	8151	7467	10538	12712	14351	15689	20118	24364
Şuâlar	46138	9227	11551	16019	19227	21752	23740	30135	35967
Asâ-yı Mûsâ	17228	4839	4868	6667	7908	8843	9595	12033	14344
Barla Lâhikası	23344	7953	5273	7362	8753	9824	10700	13554	16533
Kastamonu Lâhikası	15357	4854	4532	6109	7169	7972	8606	10587	12503
Emirdağ Lâhikası	29171	6689	7666	10844	13014	14618	15888	19867	23590
İman ve Küfür Muvazeneleri	12218	4380	3086	4318	5168	5833	6372	8143	9838
Tarihçe-i Hayat	39720	9745	7987	11592	14232	16294	18014	23633	29012

Kelimelerin karşıladığı yüzdelik dilimler.

Bu şu demek; 100 kelimeyi bildiğinizden emin olduğunuzda, bir sözlüğe veya sayfa altı lügate bakma ihtiyacınız Sözler'de yüzde 21.7 oranında azalmış olacaktır.

Kitap	Toplam Kelime	100 %	200 %	300 %	400 %	500 %	1000 %	2000 %
Sözler	56385	21.7%	30.5%	36.6%	41.2%	44.8%	56.8%	69.3%
Mektubat	33331	21.2%	29.9%	36.0%	40.9%	44.8%	57.7%	70.7%
Lem_alar	32288	23.1%	32.6%	39.4%	44.4%	48.6%	62.3%	75.5%
Şuâlar	46138	25.0%	34.7%	41.7%	47.1%	51.5%	65.3%	78.0%
Asâ-yı Mûsâ	17228	28.3%	38.7%	45.9%	51.3%	55.7%	69.8%	83.3%
Barla Lâhikası	23344	22.6%	31.5%	37.5%	42.1%	45.8%	58.1%	70.8%
Kastamonu Lâhikası	15357	29.5%	39.8%	46.7%	51.9%	56.0%	68.9%	81.4%
Emirdağ Lâhikası	29171	26.3%	37.2%	44.6%	50.1%	54.5%	68.1%	80.9%
İman ve Küfür Muvazeneleri	12218	25.3%	35.3%	42.3%	47.7%	52.2%	66.6%	80.5%
Tarihçe-i Hayat	39720	20.1%	29.2%	35.8%	41.0%	45.4%	59.5%	73.0%

Aşağıdaki kod yaptığım çalışmada kullandığım bir parça. Kodların tamamını yukarıdaki "Risale_i_Nur_Kelime_Analizleri_2022_07_28.ipynb" dosyasında bulabilirsiniz.

Buradan yola çıkarak kelimelerin pek çoğunun ilgili konuya özel ve sadece yerinde kullanıldığını görebiliriz. Ayrıca sayfa altlarında bulunan kelimeleri derleme şeklimiz %100 doğru sonuca ulaşmamızı engellediğini de belirtmek gerekli. Çünkü sayfa altındaki kelime listesine erisale.com gibi sitelerden derledik. Bir sayfada birden fazla tekrarı olmuş olsa bile sayfa altında bir defa geçtiğinden frekans değeri etkilenmiş olacaktır. Fakat ilk 500 kelime listesi içinde sırası değişse de liste içinde kalacağını (%90+) söyleyebiliriz.

---

Şimdi en çok kullanılan kelimelerin tekrarlarına odaklanalım. İlk 100, 200 ... 1000 ve 2'den fazla tekrarlananların toplam değerini bulalım.

ozgun = sozler['kelime'].value_counts()

for x in [100, 200, 300, 400, 500, 1000, 2000]:
    print(f"Sözler'deki ilk {x} kelimenin tekrar toplamı : ",  ozgun.head(x).sum())

Yukarıdaki kod çıktı olarak aşağıdaki sonuçları vermektedir.

Sözler'deki ilk 100 kelimenin tekrar toplamı :  12234
Sözler'deki ilk 200 kelimenin tekrar toplamı :  17185
Sözler'deki ilk 300 kelimenin tekrar toplamı :  20647
Sözler'deki ilk 400 kelimenin tekrar toplamı :  23231
Sözler'deki ilk 500 kelimenin tekrar toplamı :  25288
Sözler'deki ilk 1000 kelimenin tekrar toplamı :  32042
Sözler'deki ilk 2000 kelimenin tekrar toplamı :  39050

Sözler adlı kitapta sayfa altlarındaki sözlükte bulunan kelime sayısı, tekrarlar dahil 56385
Sözler adlı kitapta sayfa altlarındaki sözlükte bulunan kelime sayısı, tekrarlar hariç 13629

Evet 100 kelime tekrarların yaklaşık %25'ini karşılıyor. Başlangıç için çok iyi öyle değil mi?

Kitap	100 Kelime	200 Kelime	300 Kelime	400 Kelime	500 Kelime	1000 Kelime	2000 Kelime
Sözler	21.7%	30.5%	36.6%	41.2%	44.8%	56.8%	69.3%
Mektubat	21.2%	29.9%	36.0%	40.9%	44.8%	57.7%	70.7%
Lem_alar	23.1%	32.6%	39.4%	44.4%	48.6%	62.3%	75.5%
Şuâlar	25.0%	34.7%	41.7%	47.1%	51.5%	65.3%	78.0%
Asâ-yı Mûsâ	28.3%	38.7%	45.9%	51.3%	55.7%	69.8%	83.3%
Barla Lâhikası	22.6%	31.5%	37.5%	42.1%	45.8%	58.1%	70.8%
Kastamonu Lâhikası	29.5%	39.8%	46.7%	51.9%	56.0%	68.9%	81.4%
Emirdağ Lâhikası	26.3%	37.2%	44.6%	50.1%	54.5%	68.1%	80.9%
İman ve Küfür Muvazeneleri	25.3%	35.3%	42.3%	47.7%	52.2%	66.6%	80.5%
Tarihçe-i Hayat	20.1%	29.2%	35.8%	41.0%	45.4%	59.5%	73.0%

Kelime sayısı arttıkça sıklık azalıyor. 300 kelime %40'ı karşılıyor! 1000 kelime ise %60+ kelimeyi karşılıyor ve lügata bakmaktan kurtarıyor.

Sonuç olarak yeni başlayanlar ve çocuklar için ilk 300-500 kelimenin öğrenileceği basit bir sözlük çok elverişli olacağı apaçık ortadadır. Peki ilk 100 kelimede neler var? Burada çok yer tutacağından python kodlarını ve zamanla sonuçları da haricen yüklemek niyetindeyim.

Merak edileceği üzere Sözler'deki ilk 100 kelime aşağıdadır.

Aşağıdaki 100 kelimeden acaba bildikleriniz kaç tanesi? Örneğin nazar, zemin, aciz, kainat, alem gibi bildiklerinizi de düşünürseniz 1000 kelimeyi öğrenmek sizce ne kadar zaman alır?

suret, hakikat, kâinat, hikmet, nefis, mevcudat, kudret, âlem, nazar, nihayetsiz, mazhar, rahmet, zemin, cihet, hadsiz, hakikî, şehadet, sair, beyan, saadet, intizam, icad, temsil, nevi, nuranî, nam, umum, Hâlık, muntazam, muhtelif, arz, Kur’ân-ı Hakîm, âhiret, Cenâb-ı Hak, mahiyet, mâlik, beşer, cilve, mahlûkat, vücud, lisan, cüz’î, tabiat, lâtif, zîhayat, kat’î, Sâni, medar, ulvî, ziya, acz, âciz, zerre, küllî, dalâlet, ubûdiyet, mahlûk, kemâl, nisbet, haşir, esmâ, istidat, âyine, kelâm, saadet-i ebediye, esbab, ebedî, Sâni-i Hakîm, azîm, ihsan, acip, mukabil, ziyade, delâlet, taife, Sâni-i Zülcelâl, muvazene, nihayet, câmid, inkâr, mizan, elhasıl, muhabbet, hak, ihtiyar, nev’, zikretmek, burhan, haşiye, ekser, Aleyhissalâtü Vesselâm, irade, bekà, menzil, muhal, Zât-ı Zülcelâl, vahdet, semâ, musahhar, eşya >

İnşallah pek yakında güncellenmeye devam edecek...